‘In het debat over vee, vlees en klimaat hebben we alle feiten nodig’
Monday April 08, 2024
Meer dan 1.200 wetenschappers wereldwijd hebben het afgelopen jaar hun handtekening gezet onder The Dublin Declaration. Deze verklaring is bedoeld om wetenschap leidend te laten zijn in het maatschappelijke en politieke debat over vee, vlees en klimaat. “Wij willen af van de binaire visie ‘Dier vs. Plant’. Die twee kunnen prima naast elkaar bestaan. Extreme visies en ongefundeerde verklaringen die steunen op het selectief gebruik van wetenschappelijke feiten helpen de sector, en uiteindelijk ook het klimaat, niet. Wij vragen om meer balans in het debat. Alle relevante wetenschappelijke feiten en expertise moeten dan aan bod kunnen komen, ook wat ideologisch niet welkom is”, onderstreept Frédéric Leroy, een van de wetenschappers die in 2022 het initiatief nam tot The Dublin Declaration.
Gebouw G van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) is van een staaltje Stalinistische architectuur dat zijn gelijke enkel kent in gebouwen in steden die tot de jaren ’90 gebukt gingen onder het communisme. Het betongrijze bouwwerk in de wijk Ixelles is echter allesbehalve het domein van marxistisch eenheidsdenken. “Wetenschap gedijt bij uitstek bij een kritische grondhouding. Zo is ook The Dublin Declaration ontstaan. Er was bij meerdere experts in de academische wereld een toenemend ongenoegen over de ongebalanceerde, eenzijdige wijze van communiceren over veeteelt en de productie van dierlijke producten”, herkent Leroy, die als voedingswetenschapper is verbonden aan de VUB. “Deze Declaration is feitelijk niet meer dan een oproep om de experts in het domein van dierlijke producten, maar ook dierengeneeskunde en vele andere relevante disciplines, een stem te geven in het publieke debat. Met als doel om de discussie meer naar het midden te brengen, op basis van wetenschappelijke feiten. Iedere politicus of NGO mag zomaar wat roepen, terwijl wat er wordt beweerd, heel vaak feitelijk onjuist is. Met grote gevolgen voor voeding, gezondheid, klimaat, duurzaamheid en politieke stemmingen.”
Geen sinecure
Ruim 1.200 handtekeningen zijn geen sinecure. Wie zijn handtekening onder de verklaring zet, kan immers rekenen op ‘aandacht’ van een zeer actieve anti-vleeslobby die zich niet onbetuigd laat. Daarnaast is er druk vanuit (sommige) werkgevers en universiteiten om deze verklaring niet te ondertekenen. “Er zijn helaas gevallen bekend van wetenschappers die wél achter deze verklaring staan, maar niet durven te tekenen omdat ze bang zijn voor de repercussies en intimidatie. In de geografische verdeling van de ondertekenaars zie je ook een opmerkelijk verschil tussen Noord- en Zuid-Europa. In Nederland en Denemarken, bijvoorbeeld, is niet alleen de anti-veeteelt-toon in het huidige debat duidelijker, maar is eveneens de disconnectie met het platteland groter dan in pakweg Italië of Spanje. Daar is eten ook nog een belangrijker onderdeel van de cultuur, waarin dierlijke streekproducten vaak prominent zijn. In Noordwest-Europa zijn er inmiddels generaties die geen weet hebben van hoe hun eten wordt geproduceerd. In een geabstraheerd voedingssysteem zien zij dieren alleen maar als de ultieme vervuilers van onze planeet. En zullen dus ook niet begrijpen hoe ingrijpend de gevolgen zijn voor de maatschappij en voedselzekerheid als die dieren zouden wegvallen. Wat zou een sterk verlaagde beschikbaarheid aan dierlijke producten betekenen voor het voeden van een groeiende wereldbevolking? Hoe creëer je circulaire landbouw zonder het valoriseren van reststromen of minderwaardige planten en granen die enkel als veevoeder gebruikt kunnen worden? Wat gebeurt er als grasland als ecosysteem niet begraasd wordt door koeien of schapen? Als politici daar al geen helder antwoord op hebben, hoe moet de consument die antwoorden dan wél hebben? Daarom zijn wetenschappelijke feiten zo belangrijk, maar juist die blijven onderbelicht”, sombert Leroy. “Het is zorgwekkend dat sommige wetenschappers The Dublin Declaration niet ondertekenen uit angst voor de gevolgen. Zelfs op universitair niveau wint de emotie het steeds vaker van de feiten. Het narratief ‘vlees is intrinsiek schadelijk’ moet overeind blijven. Kanttekeningen zijn dan niet gewenst”, legt hij uit.
Lees HIER het volledige interview met Frédéric Leroy in de laatste (digitale) uitgave van vaktijdschrift Meat&Co.
Gebouw G van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) is van een staaltje Stalinistische architectuur dat zijn gelijke enkel kent in gebouwen in steden die tot de jaren ’90 gebukt gingen onder het communisme. Het betongrijze bouwwerk in de wijk Ixelles is echter allesbehalve het domein van marxistisch eenheidsdenken. “Wetenschap gedijt bij uitstek bij een kritische grondhouding. Zo is ook The Dublin Declaration ontstaan. Er was bij meerdere experts in de academische wereld een toenemend ongenoegen over de ongebalanceerde, eenzijdige wijze van communiceren over veeteelt en de productie van dierlijke producten”, herkent Leroy, die als voedingswetenschapper is verbonden aan de VUB. “Deze Declaration is feitelijk niet meer dan een oproep om de experts in het domein van dierlijke producten, maar ook dierengeneeskunde en vele andere relevante disciplines, een stem te geven in het publieke debat. Met als doel om de discussie meer naar het midden te brengen, op basis van wetenschappelijke feiten. Iedere politicus of NGO mag zomaar wat roepen, terwijl wat er wordt beweerd, heel vaak feitelijk onjuist is. Met grote gevolgen voor voeding, gezondheid, klimaat, duurzaamheid en politieke stemmingen.”
Geen sinecure
Ruim 1.200 handtekeningen zijn geen sinecure. Wie zijn handtekening onder de verklaring zet, kan immers rekenen op ‘aandacht’ van een zeer actieve anti-vleeslobby die zich niet onbetuigd laat. Daarnaast is er druk vanuit (sommige) werkgevers en universiteiten om deze verklaring niet te ondertekenen. “Er zijn helaas gevallen bekend van wetenschappers die wél achter deze verklaring staan, maar niet durven te tekenen omdat ze bang zijn voor de repercussies en intimidatie. In de geografische verdeling van de ondertekenaars zie je ook een opmerkelijk verschil tussen Noord- en Zuid-Europa. In Nederland en Denemarken, bijvoorbeeld, is niet alleen de anti-veeteelt-toon in het huidige debat duidelijker, maar is eveneens de disconnectie met het platteland groter dan in pakweg Italië of Spanje. Daar is eten ook nog een belangrijker onderdeel van de cultuur, waarin dierlijke streekproducten vaak prominent zijn. In Noordwest-Europa zijn er inmiddels generaties die geen weet hebben van hoe hun eten wordt geproduceerd. In een geabstraheerd voedingssysteem zien zij dieren alleen maar als de ultieme vervuilers van onze planeet. En zullen dus ook niet begrijpen hoe ingrijpend de gevolgen zijn voor de maatschappij en voedselzekerheid als die dieren zouden wegvallen. Wat zou een sterk verlaagde beschikbaarheid aan dierlijke producten betekenen voor het voeden van een groeiende wereldbevolking? Hoe creëer je circulaire landbouw zonder het valoriseren van reststromen of minderwaardige planten en granen die enkel als veevoeder gebruikt kunnen worden? Wat gebeurt er als grasland als ecosysteem niet begraasd wordt door koeien of schapen? Als politici daar al geen helder antwoord op hebben, hoe moet de consument die antwoorden dan wél hebben? Daarom zijn wetenschappelijke feiten zo belangrijk, maar juist die blijven onderbelicht”, sombert Leroy. “Het is zorgwekkend dat sommige wetenschappers The Dublin Declaration niet ondertekenen uit angst voor de gevolgen. Zelfs op universitair niveau wint de emotie het steeds vaker van de feiten. Het narratief ‘vlees is intrinsiek schadelijk’ moet overeind blijven. Kanttekeningen zijn dan niet gewenst”, legt hij uit.
Lees HIER het volledige interview met Frédéric Leroy in de laatste (digitale) uitgave van vaktijdschrift Meat&Co.
More 
Previous 
Next 
